Harry Van StrienFine Taste Good Living
De diverse smaken van Pinot Grigio
De diverse smaken van Pinot Grigio
Hoe weet u de juiste fles wijn te kiezen, passend bij een gerecht, een gelegenheid of een gezelschap? De meest essentiële vraag is of u kiest voor rood, rosé of wit. Of dat u kiest voor een bubbel. De 2e vraag is of u een lichte en frisse wijn wilt, of liever een krachtige en volle wijn. Op basis hiervan kiest u vervolgens een druivensoort, zoals Pinot Grigio. Echter als u denkt dat u er dan bent, dan heeft u het mis. Want de ene Pinot Grigio is de andere niet. Niet alleen de druivensoort bepaalt de smaak van een wijn. Er zijn namelijk een aantal externe factoren, zoals het klimaat, de bodemgesteldheid of de manier van rijping, die enorm invloed hebben op de smaak en complexiteit van een wijn. In deze reeks van artikelen beschrijven we deze externe invloeden, zodat u uiteindelijk toch de juiste keuze kunt maken en alleen nog maar hoeft te genieten.
Pinot Grigio
Pinot Gris, Malvoisie, Grauburgunder, Ruländer en Szürkebarát. Allemaal namen voor dezelfde druif, die beter bekend staat als de Pinot Grigio. De druif heeft geen blanke schil, zoals de meeste witte druiven: de schil van een rijpe druif is grijsachtig, zoals de naam wellicht al doet vermoeden. 
Waarschijnlijk komt deze witte druif oorspronkelijk uit de Bourgogne, maar de druif komt ook veelvuldig voor in Italië, Frankrijk, Duitsland en kleinschalig in Californië, Australië en Nieuw-Zeeland. Noord-Italië, vooral Veneto, is de grootste Pinot Grigio-wijnproducent. Daarom is de naam Pinot Grigio, de Italiaanse naam variant, het meest bekend. Pinot Grigio is gevoelig voor regen en kan snel gaan rotten doordat de trossen erg compact zijn, waar het vocht makkelijk tussen blijft zitten. Ook heeft de druif een lage zuurgraad, waardoor hij al vroeg geplukt kan worden. Wijn gemaakt van Pinot Grigio is meestal droog, slank en lichtzoet van smaak met tonen van limoen, citroen, nectarine en appel met kruidige en bloemige nuances van jasmijn en wilde rozen en is verkrijgbaar als mono-cépage of als een blend, van stil tot mousserend en als witte wijn tot rosé. Een enorm veelzijdige druif en heel toegankelijk, waardoor wijn van deze druif geschikt is voor veel gelegenheden en gerechten.
Invloed van de bodem
Waar Pinot Grigio ook wordt aangeplant, de druif blijft hetzelfde. Het is de bodem van de verschillende wijnstreken en landen die zorgen voor verschillende smaken, kleuren en aroma’s. Wijnen van druiven uit de wijngaarden aan de voet van de Alpen hebben een mineraalachtige tint. De bergen zorgen er ook voor dat de druiven een hoog zuurgehalte bewaren. Wijn geproduceerd in de wijngaarden van de Elzas zijn van nature wat krachtiger dan wijnen van Pinot Grigio-druiven die in Veneto zijn geproduceerd. Deze wijngaarden liggen op hooggelegen gebieden in het noorden en zijn een stuk frisser. Ook zorgt de kalkrijke bodem voor een bijzonder verfijnde smaak.
Invloed van het klimaat
Wijn gemaakt van de Pinot Grigio-druif smaakt in koelere gebieden, zoals Noord-Italië en Duitsland, vooral droog, zacht, strak en mineraalachtig en hebben een alcoholpercentage tussen de 10 en 12,5%. Warmere gebieden, zoals Friuli-Venezia Giulia in Italië, Chili en Australië geven droge wijnen met sterke fruitsmaken zoals perzik of citroen en hebben een minder hoog zuurgehalte. Dit komt doordat de hogere temperatuur bacteriën activeert om appelzuren in melkzuur en koolstofdioxide om te zetten. Dit proces heet malolactische gisting. Wijnen uit deze gebieden worden ook wel Pinot Gris genoemd. In de Elzas in Frankrijk wordt voornamelijk de zoete wijn variant van de Pinot Grigio-druif gemaakt met smaken van honing, nectarine, zoete appel en gember.
Invloed van de plukdatum
Omdat de druif erg kwetsbaar is vanwege de compacte tros en hierdoor sneller kan gaan schimmelen door najaar regen, worden de druiven vaak vroeg geplukt. De druiven bevatten veel suikers en hebben een relatief lage zuurgraad maar hebben zich bij een erg vroege pluk qua smaak nog niet goed kunnen ontwikkelen, waardoor vrij neutrale, frisse en droge wijnen ontstaan met een lichte kleur. De druif is echter ook zeer geschikt voor een late oogst, die ervoor zorgt dat de wijn een milde tot zoete smaak heeft, een hoge concentratie aan suikers en de kleur is iets donkerder. In de Elzas wordt zo laat mogelijk geoogst en deze wijnen zijn zeer geschikt als zoete dessertwijnen. Zelfs als Pinot Grigio niet al te laat wordt geoogst, heeft de wijn altijd een klein zoetje.
Invloed van het vat
Als een Pinot Grigio-wijn gerijpt is op eikenhouten vaten is deze mild zurig, bij een rijping op stalen vaten is een hogere zuurtegraad het resultaat. Eikenhouten vaten geven de wijn een vanille- of karamelsmaak en de eik-aroma’s geven de wijn extra complexiteit. Doordat wijn in stalen vaten op een lagere temperatuur vergist, zorgt dit voor verfijning, een goede concentratie en voor een heldere kleur van de wijn. Vanwege deze eigenschappen wordt het rijpen op eikenhouten vaten en stalen vaten vaak gecombineerd om een zo hoog mogelijke kwaliteit te verkrijgen.
Invloed van de wijnmaker
Pinot Grigio wijnen zijn meestal droog met een vleugje zoet. Heel soms verricht een wijnmaker tijdens het productieproces extra handelingen om de wijn heel zoet te maken, maar dit komt bij Pinot Grigio wijnen niet vaak voor, ze zijn lekker genoeg van zichzelf. Een wijnmaker moet met Pinot Grigio goed uitkijken voor massaproductie. Hoewel de druif, mede vanwege de compacte trossen, voor een hoge opbrengst kan zorgen, zal dit de kwaliteit niet ten goede komen.
Invloed van het rijpen op fles
Pinot Grigio is niet bepaald een bewaarwijn maar kan meestal het beste jong, binnen 2 jaar na bottelen, gedronken worden. De zoete en complexe versie uit de Elzas kan wel wat langer bewaard worden. Hoe jonger een Pinot Grigio gedronken wordt, des te frisser en fruitiger de wijn zal smaken. Na wat rijping zal Pinot Grigio complexer van smaak worden.
Invloed van blenden
Pinot Grigio wordt meestal als mono-cépage geproduceerd, maar omdat deze druiven voor sommige wijnen geblend worden met andere rassen, kan elke wijn weer bij een ander moment of gerecht passen. Andere druivenrassen die vaak worden toegevoegd zijn bijvoorbeeld Chardonnay of Riesling. Bij Chardonnay maakt Pinot Grigio de wijn meer aromatischer en bij Riesling kan Pinot Grigio de wijn juist weer een zachtere smaak en structuur geven.
Invloed van wijn-spijs combinatie
Door de verfrissende zuurgraad en citrussmaak past deze wijn uitstekend bij lichte maaltijden met verse vis, groenten en salades. Vooral schelpdieren en de licht gekruide Oosterse keuken zijn een goede combinatie met Pinot Grigio wijn. Wijnen uit de warmere streken hebben een wat hoger alcoholpercentage en door de tropische fruitsmaak passen deze wijnen beter bij zwaardere gerechten met pittige kruiden en kokossaus.
Serveertip: De smaak van Pinot Grigio komt het beste tot zijn recht bij een koele serveertemperatuur van 6 tot 10 ºC. Om hem zo fris mogelijk te schenken is het belangrijk dat ook het glas vooraf gekoeld is.
